Putdeksels met stadswapen

Gezien de besliste voetpositie is er geen spoor van twijfel bij Ernie die in Pamplona deze deksel vond: "dit is er eentje voor de collectie". Voor mij was er wel enige twijfel. Het logo - van een stadswapen is geen sprake - is van de Mancomunidad Comarca de Pamplona. Dat laat zich vertalen als Regionaal Samenwerkingsverband Pamplona. Iets tussen een gemeente en een provincie in, maar toch een territoriale eenheid. De MCP richt zich vooral op waterbeheer, afval, transport en dat soort zaken. Met wat voorstellingsvermogen zie je die elementen ook in het logo terug.

Jo Ann marcheert verder naar Santiago de Compostella. In de stad Lugo vond zij deze deksel. Mooi werk van deze pelgrim. Op de deksel lijkt het bijna één grote bruidstaart, maar pak je het escudo op Wikipedia erbij dan blijkt de taart uit twee afzonderlijke elementen te bestaan. Onderaan een donjon, geflankeerd door leeuwen, en bovenaan een miskelk met een hostie, deze geflankeerd door engelen. De donjon zou mogelijk verwijzen naar het oude kasteel van Lugo of anders naar de stadsmuur. De hostie wijst op de eeuwenoude permanente openbaring van de het Allerheiligste Sacrament in de plaatselijke kathedraal. Ben je het Spaans machtig? Lees dan dit artikel voor alle details.

In het Cantabrische binnenland ligt het stadje Torrelavega. Pelgrim Ingrid stuitte daar op een mooie en frisse putdeksel. Wat een heerlijk ongecompliceerd wapen voeren ze in Torrelavega: Ave Maria - wees gegroet Maria. Volgens Heraldry of the World is het wapen pas in 1971 toegekend. Bewonder op HotW de mooie kleurcombinatie groen-rood van de gestreepte vlakken in het wapenschild.

Santander is de hoofdstad van Cantabrië. In de regen vond Ingrid daar deze mooie putdeksel. Het thema van de Reconquista van Sevilla is inmiddels bekend van de heraldische wapens van andere Cantabrische steden. Kijk maar eens naar het wapen van Laredo . Ik blijf het bijzonder vinden dat een stad in zijn wapen een gebouw (de Torre del Oro) van een andere stad afbeeldt. Op Wiki lees ik dat Santander veel rampen heeft gekend en misschien was er daarom geen eigen iconisch gebouw voor de versiering van het stadswapen voorhanden?  

Noja is maar een klein havenstadje, niet ver weg van Santander. Ingrid vond er deze putdeksel. Prominent in het midden van het stadswapen staat het jaartal 1644. In dat jaar kreeg het stadje stadsrechten toegekend. Voor de duiding van alle fraaie elementen op het stadswapen - de brug, de boom en de fontein - kon ik geen verklaring vinden. De bekende naslagwerken lieten mij dit keer in de steek en ook een intensieve zoektocht op internet leverde niets op. AI oppert dat ze misschien met een historische gebeurtenis te maken hebben. Ja, maar welke dan, AI?

Ingrid en Jo Ann waren in het stadje Laredo. Daar hielden ze halt bij deze fraaie deksel. Complimenten voor de speelse plaatsing van de schoenen. In Cantabrië willen ze graag weten dat ze een flinke bijdrage hebben geleverd aan de Reconquista. De afgebeelde (gouden) toren is die van Sevilla en de schepen zijn van de gezamenlijke Cantabrische vloot die de stad innemen. Daarvoor moest wel eerst de flinke ketting over de Rio Guadalquivir worden verbroken. De ketting is onderaan de voorstelling duidelijk te herkennen. Goed gedaan van de fabrikant. Het kleurenplaatje en meer details vind je op de Spaanse Wikipagina .

In Noord-Spanje ligt de provincie Cantabrië (Cantabria). Ingrid was er en zij trof er deze putdeksel aan. De vrolijke blauwe schoenen zijn van medepelgrim Jo Ann. De provincie heeft veel erfgoedverhalen te vertellen en daarom is het een nogal druk plaatje geworden. En dat op zo'n klein gedeelte van de deksel. Kijk beter op deze afbeelding voor alle details. In het bovenste vlak staat de gebroken ketting centraal. Die verwijst naar de verovering van Sevilla door Cantabrische mariniers. We zitten dan in het jaar 1248 en in de tijd van de Reconquista . De mysterieuze tekening in het onderste gedeelte van het wapen verbeeldt de Cantabrische steles , een soort pilaren met symbolen in reliëf. En dan zitten we in de periode van vóór de Romeinen. Wil je alles weten over dit fascinerend wapen? Lees hier dan verder.

Voor de putdeksel-met-stadswapenliefhebber is Baskenland een ware fundgrube. Ingrid maakte deze foto in de stad Portugalete. Klein maar toch duidelijk is een schip op het deksel te herkennen. Een driemaster? Een verklarende tekst heb ik niet kunnen vinden. Bij mijn onderzoekje in de Spaanse Wikipedia werd mij wel duidelijk dat de stad prat gaat op haar geschiedenis als middeleeuwse havenstad. Eerder dan het grote en naburige Bilbao had het toen al handelsrechten. Reden genoeg om een trots schip als stadswapen te voeren.

Iets ten noordoosten van Bilbao ligt de stad Baracaldo (Barakaldo in het Baskisch). Pelgrim Ingrid vond er deze fraai gegoten deksel. Pak snel het gekleurde wapen van deze stad erbij, want het wat is er veel op te zien. Het bovenste vlak toont twee wolven met lammeren in hun bek. Ze staan zorgvuldig opgesteld bij een boom met kruis. Die boom is het wapen van Biskaje. In het vlak rechtsonder (heraldisch linksonder) komen beide wolven nog eens uitvergroot terug. De wolf kennen we nog van het wapen van Bilbao . De twaalf kanonnen in het derde vlak duiden op twaalf bepalende families die geld verdienden met de ijzererts die in deze streek aanwezig is. Heel subtiel hangt er een engelenhoofdje boven het schild. Dat is het kindje Bitoritxa dat een heldenrol speelde tijdens de Spaanse Onafhankelijkheidsoorlog (1808-1814). Beheers je het Spaans? Lees dan alle details op deze Wikipagina .

De Camino del Norte is bezaaid met putdeksels met stadswapens. Ingrid vond deze in Bilbao. Knap gezien van haar want de fabrikant heeft het wapen wel heel klein en slordig afgebeeld.* Pak daarom snel deze gekleurde versie op Wikipedia erbij. Prominent is de Sint Antonbrug te zien. Die verbindt de twee oudste stadsdelen. Aan de voet van de brug staat de Sint Antonkerk. De twee wolven verwijzen naar de naam van de stichter van de stad, Diego López de Haro. López is verwant aan het Latijnse woord lupus (wolf). Lees het hele verhaal op de Engelse Wikipagina . * Een dag later volgde een foto van een iets betere deksel.

En verder gaat de tocht van Ingrid door het Baskenland. Deze putdeksel vond zij in Guernica y Luno of op z'n Baskisch: Gernika-Lumo. Het stadje Guernica is vooral bekend vanwege het verwoestende bombardement in 1937 en het schilderij dat Picasso van deze verschrikking maakte. Maar de kleine stad had als historische hoofdstad van Biskaje daarvoor ook al bekendheid. Onder de Eik van Guernica zwoeren de heren van Biskaje trouw aan hun onderdanen. Inmiddels zouden er nu vier eiken op deze plaats hebben gestaan. De tweede eik werd maar liefst 450 jaar oud en de derde eik overleefde het bombardement van 1937. Lees het hele verhaal op deze wikipagina .

De wandeling van Ingrid duurt voort en dat levert mij aardig wat nieuwe putdeksels op. Dit is de deksel met stadswapen van de Baskische havenstad Donostia-San Sebastián. Van mij had het stadswapen wel wat groter uitgevoerd mogen worden en ook wat minder gestileerd. Het schip stelt een gouden driemaster voor met vier zilveren, bollende zeilen, een fok en drie mastwimpels. In het officiële wapen zijn de golfstrepen nauwkeurig vastgesteld op vijf stuks. De voorstelling op de deksel trekt zich daar weinig van aan. Boven het schip staat de koninklijke kroon. Kijk op Wiki naar de frisse en officiële versie van het wapen en lees hier de hele verklaring.

Ingrid loopt de Camino del Norte en al op haar eerste dag stuit ze op dit fraaie deksel. Het duiden van dit stadswapen valt niet mee. Voor de gemeentelijke website van deze havenstad niet ver van San Sebastian lijkt de geschiedenis van het wapen belangrijker dan de betekenis. Zelfs AI helpt mij nauwelijks en wijst op de maritieme functie van deze stad. Duh. Kijk op deze pagina  en je ziet een mooi gekleurd plaatje en - heel duidelijk - twee zeemeerminnen die het schild dragen. Deze twee dames ontbreken op het deksel.

Deze dekselfoto kreeg ik van Ernie. Jammer dat haar sandalen of slippers ontbreken op de foto. Het is haar eerste inzending en daarom mag hij toch in dit overzicht.* De putdeksel van deze provinciehoofdstad lijkt wat versleten. Goed kijken en je onderscheidt drie schildvlakken: twee boven en eentje onder. De voorstelling in het eerste kwartier linksboven is een kasteel met drie torens. Daarnaast zie je een klimmende en gekroonde leeuw. Kasteel en leeuw verwijzen beide naar de heerschappij van Castilië over het eiland. In het onderste grote vlak staat een kasteel geflankeerd door twee palmbomen. Het leukste detail is jammer genoeg niet zichtbaar op de deksel. Achter de boomstammen staan twee honden opgesteld. Vrij vertaald zijn de Canarische Eilanden de "hondeneilanden" naar het Latijnse canes voor hond .  Pak deze website erbij voor een fraai plaatje en een uitgebreide duiding van het wapen. * Een dag later kreeg ik nog een dekselfoto van Ernie. Zij blijkt een snelle leerlin...

Marijn kreeg van familielid Chantal een vakantiefoto uit Bilbao toegestuurd. Heel attent wist hij dat deze foto in alle opzichten thuishoort in deze putdekselcollectie. Het afgebeelde wapen is niet van de stad Bilbao maar van de autonome regio Baskenland. Misschien is het goed om meteen dit kleurenplaatje van het wapen erbij te pakken want dan pas zie je de fraaie details. De vier vakken (kwartieren) verwijzen elk naar één van de historische gebieden van deze regio. Linksboven is het wapen van de provincie Álava afgebeeld. Het kasteel staat symbool voor de zelfstandigheid en met het zwaard kan iedere vijand worden verslagen. Daarnaast staat het wapen van de provincie Biskaje: de Eik van Guernica . Linksonder: de drie bomen op de golven van de Golf van Biskaje duiden op de driedeling binnen de provincie Gipuzkoa. Dat de zelfstandigheid van het gebied altijd een beladen onderwerp was - en nog steeds is - is te zien aan het lege vak rechtsonder. Dat was ooit gevuld met het kenmerkende wa...

Onder de bruine benen en deftige vakantiestappers van Kees, vinden we een putdeksel uit Marbella. Scherp gezien van Kees dat er ook nog een stadswapen op staat afgebeeld. Volgens mij is dit de eerste inzending van hem en daarom hulde voor de volmaakte compositie. Pakken we het wapen op de Duitse Wiki erbij, dan blijken er drie symbolen op te staan: een fort op water, een kapotte kruisboogjuk en een bundel van vijf pijlen met de punten naar beneden gericht. Het geheel wordt afgerond met een koninklijke kroon.

De voeten zijn van Jane. Bijzonder knap dat zij nog een stadswapen op dit ijzeren ding kon onderscheiden. Leuk detail: de letters van de naam van de vindster zijn dezelfde als die van deze Spaanse stad. Voor een knap plaatje van het stadswapen ga je naar de Wikipagina Escudo de Jaén . Daar zie en lees je alles over dit wapen. Rond het schild is een rand aangebracht met veertien kamers. Zeven daarvan zijn gevuld met een toren met kantelen, de andere zeven met een leeuw. Wel goed op het deksel te zien is de koninklijke kroon die op het schild is gezet.

Als Pim op reis is in Spanje levert dat vaak wel een putdeksel op. Deze komt uit Jávea (of Xàbia), een stadje tussen het Valencia en Benidorm. Veel kan ik niet over het wapen vertellen want Heraldry of the World en de (Duitse) Wikipedia laten mij dit keer in de steek. Misschien is het wel goed om te wijzen op het subtiel getekende torentje met de lelie erboven. Op de deksels is dat niet zo goed te zien, maar als je het wapen in kleur ziet, merk je pas dat dat ze in Jávea een fraai wapen hebben.

In Cuenca, in het binnenland van Spanje tussen Madrid en Valencia, vond Jane deze putdeksel. Zij was zo aardig om van haar fiets af te stappen en er een foto van te maken. Dat zij de fietstocht niet in haar eentje maakte, is te zien aan de andere voeten (die overigens gewaagd, maar geldig, over de rand van het deksel gaan). Het schild is bijzonder vorm gegeven en lijkt op een afstandje wel op een harp. Maar buig je iets voorover dan wordt de aandacht toch vooral getrokken door de kelk (ciborie) met daarboven een ster. Een verklaring voor deze symbolen was voor deze niet-Spaanssprekende dekselaar niet snel te vinden.

Goed opgelet van Jane: ook op dit deksel staat een stadswapen. De rioleringsambtenaar van dit stadje heeft gekozen voor een wat zuinig ontwerp. Pas als je Wikipedia erbij pakt en het stadswapen vergroot, zie je wat een bonte toestand het wapen is. Er staan kanonnen en een soort speren met weerhaken op, trommels en een stier (aha stierenvechten!). Boven dit circus met veel Aragonese kleuren hangt een vleermuis. Ik snap dat de ambtenaar wat terughoudend is geweest bij zijn of haar ontwerp.